dE BESTE AANDELEN VINDEN
Dat aandelen zoals hierboven aangetoond een hoger rendement geven dan obligaties klopt met de theorie dat beleggers die meer risico nemen, daar op de lange duur voor beloond moeten worden. Anders zouden zij dat risico namelijk niet meer nemen. Marktwerking zorgt ervoor dat beleggers gemiddeld een zodanige prijs voor aandelen betalen, dat hun (verwachte) rendement ruim boven het risicoloze rendement van de spaarrekening ligt. Dit extra rendement wordt ook wel de risicopremie van aandelen genoemd. Hoe selecteert een belegger nu koopwaardige aandelen? De koersvorming van aandelen is in theorie efficiënt, dat wil zeggen dat alle publieke informatie die relevant is voor een onderneming, steeds in de koers van haar aandeel is verwerkt, is `ingeprijsd'. Wetenschappelijk bewijs voor een efficiënte markt is door economen al vaak geleverd, maar in de praktijk blijkt het toch nog altijd anders. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat er altijd verschillen zullen bestaan tussen wat afzonderlijke beleggers over een bepaald bedrijf weten. Niet alleen is misbruik van voorkennis moeilijk uit te bannen, ook is het zo dat in specifieke deelmarkten soms maar een paar partijen precies weten wat er speelt. Die kennis komt soms eerst tot uiting in een koerspatroon, voordat het in de krant staat. Koersen van aandelen kunnen heftig op en neer gaan. Draait de onderneming goed, dan willen beleggers meer voor het aandeel betalen; stelt de winstontwikkeling teleur of vermindert het vertrouwen in het management of in de toekomst, dan daalt de koers. Dit fluctueren van de koers en dus van het koersrendement maakt het voor de onderneming specifieke risico van een aandelenbelegging uit. Grofweg heeft het voor een onderneming specifieke risico twee dimensies. Enerzijds is er het exploitatierisico van de onderneming, dat wordt bepaald door de aard en locatie van haar activiteiten; een zeepfabrikant in Nederland loopt andere risico's dan een autofabrikant in China. Anderzijds is er het financiële risico dat de financiering van die activiteiten betreft; in het algemeen loopt een onderneming die met veel vreemd vermogen (schuld) gefinancierd is een groter financieel risico dan een onderneming die met weinig vreemd vermogen is gefinancierd. De specifieke ondernemingsrisico's kan de belegger verminderen door aandelen van bedrijven uit verschillende sectoren en landen in zijn beleggingsportefeuille op te nemen, dat wil zeggen door spreiding of diversificatie. Naast specifieke ondernemingsrisico's loopt de belegger in aandelen een marktrisico. Door algemeen economische gebeurtenissen — zoals veranderende renteniveaus of ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, maar ook door politieke gebeurtenissen (oorlogen) of natuurrampen — kan de aandelenmarkt als geheel dalen of stijgen. Hierbij speelt het beurssentiment een belangrijke, vaak overdrijvende rol: hemelhoog juichend als het goed gaat, zwaar gedeprimeerd als het tegenzit. Dit marktrisico is niet te verlagen door spreiding over verschillende aandelen. Er is in de loop der jaren al heel wat wetenschappelijk onderzoek gedaan naar beleggen. Het gouden beleggingssysteem is daar bepaald nog niet uitgekomen. Sterker nog, het lijkt wel of elke theorie vroeg of laat door de werkelijkheid wordt ingehaald, of op zijn minst tijdelijk geheel niet werkt. Toch is het nuttig kennis te nemen van enkele van de belangrijkste wetenschappelijke bevindingen.
Binnen de economische wetenschap werden vanaf de jaren 60 van de 20ste eeuw het vakgebied financiering en belegging snel belangrijker. Aandelen en obligaties bestonden natuurlijk al veel langer, maar de markten leken volwassen te zijn geworden en er was voldoende historisch materiaal om onderzoekers op los te laten. De komst van de computer maakte bovendien het rekenen met grote hoeveelheden koersinformatie mogelijk.
Binnen de economische wetenschap werden vanaf de jaren 60 van de 20ste eeuw het vakgebied financiering en belegging snel belangrijker. Aandelen en obligaties bestonden natuurlijk al veel langer, maar de markten leken volwassen te zijn geworden en er was voldoende historisch materiaal om onderzoekers op los te laten. De komst van de computer maakte bovendien het rekenen met grote hoeveelheden koersinformatie mogelijk.